De eerste vrouw in de politiek: Mathilde Haan of Stiena Ruypers-Erens?

De Nederlandse democratie, die zijn oorsprong vindt in 1795, kende lange tijd een uitgesproken ongelijke behandeling op het gebied van stemrecht. In eerste instantie was het stemrecht voorbehouden aan mannen, en vrouwen waren juridisch afhankelijk van mannen. Pas in 1917 kreeg Nederland een belangrijke mijlpaal in de geschiedenis van de democratie: de invoering van het passieve kiesrecht voor vrouwen, wat hen in staat stelde om verkiesbaar te zijn.

Dit resulteerde in de gemeenteraadsverkiezingen van 1919, waarbij vrouwen eindelijk een belangrijke rol konden spelen in de politiek. Tijdens deze verkiezingen streden verschillende vrouwen om een plek in de gemeenteraad. Mathilde Haan, een 33-jarige vrouwelijke kandidaat van de Katholieke Kiesvereeniging, is in Roermond een aparte herinnering. De liberalen en socialisten waren, ondanks hun steun voor vrouwenkiesrecht, niet in staat om vrouwelijke kandidaten voor te dragen. Dat leidde ertoe dat Haan als de eerste vrouw in de gemeenteraad wordt gezien door veel inwoners van Roermond. Echter, de discussie circuleert omtrent wie nu precies als de eerste vrouwelijke gemeenteraadslid in Nederland moet worden beschouwd. Volgens sommige bronnen zou Stiena Ruypers-Erens in Valkenburg deze titel ook claimen.

Dit biedt een fascinerend voorbeeld van hoe politieke mijlpalen soms moeilijk te definiëren zijn. Aan de ene kant hebben we Mathilde Haan, die in Roermond gekozen werd en zo het pad effende voor andere vrouwelijke politici. Aan de andere kant is er het argument dat Ruypers-Erens, die ook als een pionier kan worden gezien, gelijkwaardige erkenning verdient. De erkenning van deze twee vrouwen laat zien hoe belangrijk en waardevol hun bijdragen zijn aan de Nederlandse politiek en hoe ze andere vrouwen inspireerden om zich ook in de politiek te mengen. In de geest van de democratie, die zou moeten proberen recht te doen aan alle deelnemers, is het belangrijk om zowel Haan als Ruypers-Erens de eer te geven die ze verdienen. Hun strijd en succes kijken verder dan alleen de cijfers; ze representeren een diepe verandering in de manier waarop de samenleving vrouwen en hun rol in de politiek begint te waarderen.

Vandaag de dag zijn zij symbolen van de vooruitgang die vrouwen hebben geboekt in de politiek, en hun erfenis is nog steeds voelbaar in de hedendaagse discussie over gendergelijkheid en vertegenwoordiging in de politiek. De eerste vrouwelijke gemeenteraadsleden zijn niet enkel cijfers, maar pioniers die hebben bijgedragen aan een meer inclusieve en representatieve democratie in Nederland. Hun verhalen zijn essentieel voor het begrijpen van de evolutie van de vrouwelijke rol in de politiek en de blijvende impact daarvan op de samenleving.

Geschreven door: Sjra Clerkx